نگرشی نشانه‌شناسانه به عناصر محور تاریخی خیابان سپه قزوین و خوانش هویت مکانی آن از منظر پدیدارشناسی

نشانه‌های شهری از جمله عناصر کالبدی شاخص در فضای شهری محسوب می‌شوند که به‌سبب حضور در خاطرات جمعی و فردی شهروندان نقش مؤثری در هویت مکانی ایفا می‌کنند. بدین‌ترتیب فرآیند خوانش نشانه‌ها و بررسی لایه‌های مختلف معنایی آن‌ها می‌توانند به‌عنوان ابزاری ارزشمند جهت سنجش هویت شهری به حساب آیند. با توجه به گستره وسیع مؤلفه‌های بررسی هویت شهری، این پژوهش سعی بر‌آن دارد تا از خلال خوانش نشانه‌های شهری و به‌تبع آن احساس هویت به فضا از رویکرد پدیدارشناسی و نشانه‌شناسی نسبت به عناصر محور تاریخی خیابان سپه قزوین استفاده‌ نماید. خیابان سپه به‌عنوان نخستین خیابان طراحی‌شده ایران از عصر صفوی تاکنون، دارای ساختار کالبدی و مفهومی نظام‌یافته‌ای ‌است که مطالعه آن ‌را به‌عنوان یکی از ارکان معرفی هویت شهر به موضوعی درخور تامل تبدیل می‌کند. در این راستا فرض برآن است که ارتباط میان نشانه‌های مهم و تاریخی خیابان سپه از منظر نشانه‌شناسی دارای نقشی تأثیرگذار در خوانش هویت مکانی خیابان در ادراک ذهنی و عینی شهروندان از منظر پدیدارشناسانه‌ است. بر این اساس هدف پژوهش حاضر، شناخت ماهیت نشانه‌های شهری خیابان سپه در رابطه با هویت آن به روش توصیفی- تحلیلی و پیمایشی است. بدین‌ترتیب ابتدا به روش توصیفی- تحلیلی، ویژگی‌های‌ نشانه‌های هویت‌ساز فضای شهری مشخص و سپس روش پیمایشی با کاربست مؤلفه‌های انتخابی به روش پدیدارشناسی در قالب پرسش‌نامه، مصاحبه با شهروندان و مشاهده در مورد مطالعاتی، به روش کدگذاری و تحلیل‌‌های انجام شده با نرم‌افزار SPSS 20  به آزمون گذاشته می‌شوند. نتیجه پژوهش حاضر بیانگر آن است که میان مؤلفه‌های مشترک پدیدارشناسی هویت و نشانه‌های محور خیابان از منظر نشانه‌شناسی ارتباط معناداری وجود دارد. بدین‌ترتیب که ارتباط غنی نشانه‌ها با یکدیگر، ویژگی‌های کالبدی،کارکردی و معنایی آن‌ها و تعامل دو سویه با شهروندان در فرآیند ادراک خیابان و ثبات و پایداری در ذهنیت شهروندان، دارای ارتباطی مستقیم با هویت و ماندگاری خیابان در خاطره جمعی و فردی مردم می‌باشد